Kunstboek maken
' WAAR WORD JE BLIJ VAN?'

Dat is het begin geweest van een reeks workshops, waarin we ons eigen kunstboek hebben gemaakt. En echt helemaal eigen: van het papierscheppen tot de katernen binden tot een boek op A5 formaat.

De allereerste keer hebben we kennis gemaakt met elkaar en de spin in het creatieve spinnenweb: Karin Bosch.

Het is in haar atelier, het voormalig Spuythuys in Borculo geweest, waar we een warme en open sfeer hebben ervaren. Waar we zijn begonnen met cyano-types te maken. Dat is fotograferen met natuurproducten en zonlicht. Waar we met poëzie-duizendpoot Regine Hilhorst onze gedachten niet alleen aan het papier toevertrouwden, maar ook aan elkaar. We maakten verhaaltjes en gedichten, waarvan we dachten het niet te kunnen.

De keer daarop stond het hele atelier vol met grote bakken water, zeef-geraamtes en wederom natuurproducten als blaadjes, varens en gedroogde bloemen. Ewald Weyers, een van de drie in Nederland bekende prof-papierscheppers begeleidde ons samen met Karin, hoe met diverse soorten pulp papier te scheppen. Buiten stonden droogrekjes klaar om het papier uit te laten lekken en te drogen.

Tekenaar, procescartograaf (en nog meer), Lisette Platjouw kwam met “teken je eigen wereld” bij ons langs. Gewoon snel tekenen wat je ziet… ‘journaling’; daardoor ga je goed leren kijken. Dan ervaar je een geheugentraining, natuureducatie en mindfulness ineen. Dus tekenden we met een spiegeltje in de andere hand, ons eigen gezicht zónder naar het papier te kijken! Onze handen waren volop in beweging: alles is goed. Arceren vanuit je pols, elleboog, arm…

Daarna kwam Regine nog een keer om de puntjes op de i te zetten van ons gedicht en verhaal. De cyano-types kwamen weer langs. Karin maakte transparanten van door ons opgestuurde foto’s om hiermee cyano-types te maken. Ook Ewald kwam nog een keer terug om samen met Karin ons te leren wat ecoprinten was. Hiervoor kwam ons eigen geschepte papier goed van pas. Maar ook op katoenen lappen kwamen de mooiste afdrukken van natuurmaterialen! Een ingewikkeld proces, maar ook hier hadden Karin en Ewald alle, en dat was véél, benodigde spullen klaar staan.

Tekenaar Paul van der Steen, een buurman van Karin, kwam ons niet alleen vertellen hoe Rembrandt zijn wereldberoemde schetsen maakte, maar ook hoe hij te werk gaat. Zijn resultaat van jaren ervaring voor vele kranten en andere opdrachtgevers oogsten veel lof. Het arceren van tekeningen bestaat uit lijntjes… van heel weinig, bijna transparant tot veel bij elkaar wat donkerte geeft. Paul vertelde dat hij niet beter weet dan dat hij àltijd aan het tekenen was, dus veel oefenen baart kunst. Zijn rake tekeningen komen dikwijls tot stand na een poosje mijmeren… om een beeld bij een tekst te krijgen. Bovenaan staat echter het plezier om ermee bezig te zijn. Hij wees ons ook op de verschillende manieren van het mooi maken van ons boek: mooie hoofd- sierletters, kleine opvul-tekeningetjes. Paul vroeg ons om degene die naast ons zat te tekenen, zonder te kijken…. Gewoon de lijnen, het profiel volgen met je ogen en je hand zijn werk laten doen… lachend resultaat!

Rembrandt werd ook meegenomen door Charlotte Ponjée, ets-kunstenaar en docente beeldende vorming. Zijn ets-techniek heeft zij zich aangeleerd en verder ontwikkeld. Charlotte daagde ons uit om ons te laten verrassen door de magische mogelijkheden van het etsen. Zij heeft ons meegenomen in het creatieve proces van een etsnaald op een etsplaat, inkt erover, poetsen en afdrukken, met verschillende resultaten als uitkomst.

Niet alleen tekenen op een zinken of koperen plaat met een naald, met een guts op linoleum tekenen is licht vergelijkbaar, maar toch weer anders. Daarvoor kwam Karin weer ‘voor de klas’ staan. Met carbon (ouderwets) een tekening overbrengen op een stukje linoleum en goed nadenken over wat weg gegutst moest worden en wat moest blijven: een monoprint dus. Deze stempel is meerdere keren te gebruiken in ons boek.

Toen waren we toe aan het ultieme stuk: alle pagina’s die we nu verzameld hebben met ons werk uit de workshops, samen binden tot een boek. Hiervoor togen we naar Foto Modern in Lochem, waar Ingrid Arendsen ons de fijne kneepjes leerde van het met draad en naald samenbinden van alle katernen en voorzien van een harde voor- en achterkant. Het werd een in elkaar geschuif van alles: klopt de volgorde? Staat er niets ondersteboven? Met een zelf gemaakte mal werden de gaten in de katernen geprikt. Draad door een naald gestoken en kruiselings binden maar…. Met geduld en precisie kwamen alle losse einden tot een geheel. Een fantastisch resultaat voor ieder van ons!

Het plezier en de voldoening die wij als groep hebben mogen ervaren, waren een spiegel van de docenten die ons begeleidden. Duidelijk was dat ze van elkaar wisten wat de bedoeling was, waar de een mee bezig zou gaan en de ander daarop kon inspelen en verdergaan.

Verder was onze “spin” Karin niets teveel: zij weefde voor alle ideeën en probleempjes een lange of korte draad, zodat haar atelier omgetoverd werd in één warm, kleurrijk en zoemend web, waar wij allemaal blij van zijn geworden.

In het voorjaar van 2024 starten 2 nieuwe series kunstboek maken