Rouw uit je Pen - met margreet jansen

Het is de laatste bijeenkomst van negen en het idee om te eindigen met een maaltijd ontstond.

Niet zomaar een maaltijd. Nee. Elke deelnemer heeft een gerecht bereid dat gerelateerd is aan herinneringen van de overleden dierbare. De rouw wordt dus samen gekookt, gegeten, geschreven en beluisterd. De teksten houden het midden tussen een recept en een zelf-aansporing tot leven.

De vermicelli wordt de draden van verbinding, het rauwe vlees de kilte die wordt aangebakken, de kruiden de nieuwe smaken van het leven.

‘’Het is gek, nu dit einde.’’ zegt Margreet.

Het was door de gemeenschappelijke noemer van het verlies van een geliefde in de recente (wat is recent in zo een onmogelijke tijd na verlies? ) voorbije tijd - één jaar of twee jaar – een heel makkelijke ingang naar nabijheid en zelfs vriendschap. Margreet heeft nog afgetast of er ook mensen zouden bij horen die in de ruimere zin van het woord een verlies hadden geleden, maar dat bleek niet te passen. Ze hebben hun rouwruimte op deze manier samen ingericht en kunnen beleven in veilige kwetsbaarheid.

Ook de huiselijkheid van deze huiskamer van Margreet zelf, bleek na enig zoekwerk de enige afgestemde plek om dit proces samen aan te gaan. Het is geen therapie. Het is geen schrijfworkshop. Het werkt wel.

Ze verloor anderhalf jaar geleden haar partner. Hij was éénenvijftig. Ze zijn allebei bikers. Ze toont me de foto’s van hun beider moto. Ze is nu de zijne aan het opknappen.

‘’Ga je er dan ook op rijden?’’ vraag ik. Dat weet ze nog niet. Dat gaat ze dan zien.

Haar psycholoog had al aangeraden om een brief aan hem te schrijven. Dat lukte haar niet. Na een jaar nog steeds niet. Toen kwam dit op haar pad. En daar kreeg ze al op de eerste bijeenkomst dezelfde uitnodiging. Schrijf een brief aan hem. Het lukte haar niet onmiddellijk.

Ze maakte voor vandaag een toetje. Frambozen en mousse en kletskoppen. Het staat niet in haar boek met honderd recepten tiramisu.

Het is gek, nu dit einde.

De lepeltjes tikken tegen de zes glazen van het zo mooi door haar verzorgde toetje. Ze praten rustig en zacht en met smakelijke monden. Ze kon die brief niet schrijven. Ze wist wel welk boekdelen de blokkade sprak:

‘’Dan neem ik echt afscheid van hem.’’

Margreet spreekt een datum af met de groep voor een reünie na de zomer. Reünie: Een bijeenkomst van mensen die in het verleden vaker samen zijn geweest en toen een groep vormden. Maar nadien uit elkaar zijn gegaan.

Daarna bespreekt ze nog wat laatste details van het boekje dat ze voor ieder van hen zal samenstellen en gaat laten drukken en handmatig inbinden. Daarin hun eigen teksten en wat foto’s.

Het is gek nu dit einde. Niet alleen de brief schrijven aan de overleden dierbare maar ook zelf de brief schrijven die de overledene terug schrijft.

‘’Wil je die brief voorlezen?’’ vraag ik haar.

Ze neemt de brief erbij. Ze houdt hem voor haar. Ze kijkt er naar.

‘’Nee.’’ zegt ze ‘’ Het lukt nu niet.’’

‘’ok’’ zeg ik.

En dan leest ze hem voor. De luisterbarende stilte rust op fragiele vermecelli draden. En als ze klaar is zegt ze:

‘’Nou, dat dus.’’

En dan word ik door Margreet heel toepasselijk gevraagd om het huis te verlaten, zodat ze het echte einde samen onder hen kunnen beleven.

Nooit eerder ben ik ergens met zoveel respect gegaan.

Het is gek nu dit einde.